پرتره سیاه قلم استاد هوشنگ ابتهاج

درباره پرتره هوشنگ ابتهاج اثر مریم منصوری :

پرتره هوشنگ ابتهاج از مجموعه عکس های استاد فخرالدین فخرالدینی توسط مریم منصوری کشیده شده است. این اثر دارای ابعاد 50 در 70 می باشد.

استاد فخرالدین فخرالدینی مجموعه ای نفیس از عکس شاعران، نقاشان و نام آوران ایرانی دارند. مجموعه بسیار نفیس استاد فخرالدین فخرالدینی، با کیفیت بسیار بالا می باشد، که برای نقاشی های هایپررئال منبع و ماخذ بسیار خوبی برای مراجعه هستند.

پرتره هوشنگ ابتهاج به سبک هایپر رئال و با تکنیک سیاه قلم کشیده شده است.

مریم منصوری در مورد نقاشی چهره هوشنگ ابتهاج می گوید:

“معمولا هنرمندانی که سیاه قلم انجام میدهند، از روش جز به کل استفاده میکنند. به طور مثال روی یک چشم کار میکنند و بعد آن رو تداوم و بسط میدهند تا به قسمت های دیگر صورت برسند. ”

اما مریم منصوری در نقاشی چهره هوشنگ ابتهاج، از کل به جزء کار کرده اند. مانند طراحی. یعنی یک کلیت در نظر گرفته و سپس به جزئیات پرداخته اند. مثل یک مجسمه ساز و مثل یک طراح که یک نمای کلی از سفال، گل، چوب، سنگ یا … را در نظر میگیرد و بعد سراغ جزئیات جمجمه، حدقه چشم ، برآمدگی ها و فرورفتگی های بینی، برجستگی ها گونه و… می رود.

به همین ترتیب، مریم منصوری در طراحی چهره استاد ابتهاج، اول با پودر دوده و کف دریا، برجستگی ها را روشن تر و فرورفتگی ها را تیره تر کرده و بعد از طراحی کلیات و حجم چهره، به جزئیات پرداخته اند.

مریم منصوری می گوید :

” وقتی به جزئیات پرداخته میشود، باید خیلی دقیق و با ریزه کاری روی هر قسمت کار انجام شود و طرح دیده شود. حتی نباید از یک میلی متر طرح اصلی هم به سادگی گذشت. ”

متریال استفاده شده در نقاشی سیاه قلم استاد ابتهاج:

برای انجام جزییات و ریزه کاری ها در طراحی پرتره هوشنگ ابتهاج، مداد کنته، کنته سفید، انواع پاک کن ها، تیغ، لاک سفید، گواش سفید و بسیار متریال دیگر به کار می اید.

بک گراند این اثر، تماما با دوده و مقدار کمی کف دریا کار شده است.

از همان تیرگی ها در ریش ها آمده و ریش  ها به صورت سایه و روشن در زیر کار شده است. روی ریش ها بامداد کنته سیاه و پاک کن مدادی و جاهایی هم برای برق و نور بیشتر از تیغ استفاده شده است.

مریم منصوری تمام خلل و فرج پوست را با محو کن و پاک کن مدادی و لکنه بسیار ظریف و دقیق کار کرده است.

در تمام قسمت هایی که نور و برق زیاد در کار دیده شده مثل دسته عینک و شیشه و … از تیغ  و نیز گوارش سفید استفاده شده است. در نهایت برای فیکس ماندن و براق تر شدن و یکنواختی کار، فیکساتور از فاصله ۳۰ سانتی متری بر کار پاشیده شده است.

اگر برای جلوه بیشتر در طراحی چهره، درخشش یا تیرگی بیشتری نیاز است، این درخشش یا تیرگی بیشتر را با متریال مناسب ایجاد کنیم؛ چراکه زیباتر شدن نقاشی بخاطر همین کنتراست ها می باشد. با کنتراست بیشتر، شاهد جلوه بیشتری در اثر هنری هستیم و بیننده از دیدن اثر لذت بیشتری میبرد.

مریم منصوری در مورد نقاشی سیاه قلم پرتره هوشنگ ابتهاج می گوید :

” برای نقاشی پرتره استاد ابتهاج ، تقریبا حدود دو هفته تلاش شبانه روزی انجام شد. ”

شاید به همین دلیل است که در نقاشی مریم منصوری، شاهد ریزه کاری های بسیار می باشیم. به گونه ای که گویا شاهد عکسی از استاد ابتهاج هستیم نه نقاشی چهره این شاعر.

مقوای استفاده شده در طراحی چهره استاد ابتهاج:

پرتره هوشنگ ابتهاج، روی مقوای اشتنباخ کار شده است. میتوان روی مقوای فابریانو هم کار کرد، ولی نوعی از مقوای فابریانو که گرم پایینی داشته و بافت زیادی نداشته باشد. چون وقتی گرم بالا باشد، خلل و فرج بیشتر شده و برای خط انداختن با مداد و … ممکن است نتوانیم دقت مورد نظر را انجام دهیم.

استفاده از فیکساتور در نقاشی چهره ابتهاج:

بعد از اتمام کار، برای فیکس شدن و ماندگاری نقاشی چهره شاعر ابتهاج، از فیکساتور استفاده شده است.

استفاده از فیکساتور بعد از اتمام طراحی اثر ضروری می باشد. چرا که بعد از سالیان سال، کار سالم بماند. برای این کار، هر فیکساتوری میشود استفاده کرد، اما فیکساتورهای خارجی قطعا بهتر هستند.

نکته مهم در استفاده از فیکساتور در طراحی چهره:

طرز استفاده صحیح به این شکل است که فیکساتور را برای چند ثانیه کنار تابلو میزنیم و پخش میکنیم. وقتی دانه ها به صورت یکنواخت پخش شد، روی کار میگیریم و از فاصله سی سانت به بالا، دست را به صورت خیلی یکنواخت از بالا به پایین و از چپ به راست حرکت می دهیم. نباید دست را یکجا نگه داشت. بعد از زدن فیکساتور، مقوا را روی یک سطح  افقی صاف مثل میز، کابینت یا … قرار میدهیم تا مطمئن شویم مقوا خشک شده است.  

به هیچ عنوان فیکساتورها به صورت مستقیم روی کار زده نشود، چرا که در ابتدا فیکساتور یک سری دانه های متراکم تر دارد که باعث لکه شدن کار می گردد. دوده ها خاصیت چرب دارند و بعضی قسمت ها، با پاشیدن فیکساتور روی دوده ها، دوده ها به یکباره جمع شده و دید بصری خوبی بوجود نمی آورد.

همانگونه که مشاهده می کنید، در  پرتره هوشنگ ابتهاج، فیکساتور به صورت کاملا حرفه ای استفاده شده است.

قاب کردن اثر هنری :

بعد از خشک شدن مقوا، میتوانیم برای قاب کردن، دور اثر را پاسپارتو کنیم. میشود پاسپارتو هم انجام ندهیم و خود اثر را قاب کنیم.