راه های نگهداری و شستن قلم مو

روش های شستن قلمو
فهرست محتوا

شستشوی قلم موی رنگ روغن و اکریلیک

قلم موهای یک نقاش حکم «عصای حضرت موسی» را برایش دارند. حالا حضرت موسایی را فرض کنید که عصایش بعد از خلق چند معجزه مستهلک شده و دقیق کار نمیکند. نتیجه چیزی در حد فاجعه خواهد بود و مسلماً هیچ نقاشی دوست ندارد آن را تجربه کند.

اما نکته اینجاست که خراب شدن قلمو – بر خلاف عصای حضرت موسی – اتفاقی است که ممکن است برای هر نقاشی رخ دهد. داستان وقتی جالب تر میشود که بدانید این اتفاق ارتباطیش به جنس و مارک قلم مو هم ندارد و ممکن است برای قلم موهای بسیار خوب هم اتفاق بیفتد.

دلیل اصلی خراب شدن قلمو به شستشو و نگهداری از آن بر می گردد. برای این که ما بتوانیم نهایت استفاده را از یک قلم مو داشته باشیم باید دقت بسیاری به وضعیت قلم موها داشته باشیم. اما جای نگرانی نیست، چرا که با چند روش بسیار ساده می توان از خراب شدن قلمو در طولانی مدت جلوگیری کرد و با یادگیری روش نگهداری از قلم مو، عمر آنها را افزایش داد.

به همین دلیل در این مقاله قصد داریم تا با شما عزیزان در مورد شستن قلمو و همچنین روش نگهداری از قلم مو از آن با شما صحبت کنیم. در ادامه به شما توضیح می دهیم که چگونه می توان یک قلمو را به مدت زیادی سالم و یکدست نگه داشت و حداکثر بهره را از آن در کار برد. پس با ما همراه باشید تا راه های بیشتر شدن عمر مفید قلم مو های مختلف را بررسی کنیم. 

آشنایی با قلم مو و روش بالا بردن عمر قلم مو

همانطور که میدانید، قلم موهای نقاشی امروزه در اندازه ها و اشکال مختلف ساخته می شوند. گستردگی قلم موها مربوط به تنوع تکنیک های نقاشی است و انواع مختلف قلم مو  در تکنیک های مختلف نقاشی استفاده می شوند. البته بسته به نوع این تکنیک ها، روش نگهداری از قلم مو و شستن قلمو نیز متفاوت می شود. 

برای مثال قلم موهای مورد استفاده در نقاشی با آبرنگ و تکنیک سیاه قلم، به راحتی با استفاده از آب تمیز می شوند و شستشوی آنها شما را به دردسر نخواهد انداخت. در سمت مقابل نیز قلم موهای نقاشی رنگ روغن برای پاک شدن نیاز به چند ترفند اساسی دارند.

پاک کردن و شستشو قلمو

اما نکاتی بسیار مهم در مورد همه این قلم موها وجود دارد که بین همه آنها مشترک است. نکته زیر از مهمترین این نکات است:

« به هیچ عنوان قلم مو را برای مدت زمان طولانی در آب و حلال های دیگر قرار ندهید! این کار قلم مو را نابود می کند »

با انجام و البته تکرار این اشتباه، عمر قلم مو به شدت کاهش می یابد، چرا که بافت موهای قلمو ها با این کار تغییر بسیار زیادی پیدا می کند. بست و دسته ی قلم مو نیز با این کار آسیب جدی میبینند، چرا که چسب آنها با این کار سریع تر فاسد می شود.

پس هیچ وقت این کار اشتباه را انجام ندهید.

نکته بعدی مربوط به خشک کردن قلم مو ها می شود و یک نکته اساسی دیگر را به ما گوشزد می کند:

« قلم موها را در هنگام خشک شدن به حالت ایستاده قرار ندهید! »
تمیز کردن قلمو خشک شده
برای خشک کردن قلمو شسته شده آن را به حالت افقی روی پارچه ای قرار دهید

اگر قلم مویی که به تازگی شسته اید را به حالت ایستاده قرار دهید، آب و رطوبت در قسمت بست آن جمع خواهد شد. این رطوبت می تواند چسب و اتصالات قسمت بست را دچار اشکال کند و این اتفاق در دراز مدت موجب خراب شدن قلمو خواهد شد.

نکته بعدی بعضاً دست کم گرفته می شود، اما در عین حال تاثیر به سزایی روی عمر قلم مو و جلوگیری از خراب شدن قلمو خواهد داشت.

فارغ از این که با چه نوع رنگی نقاشی می کنید، باید این نکته را حتماً رعایت کنید:

« همه رنگ را از روی قلم مو پاک کنید و اجازه ندهید که کوچکترین رنگی روی قلم مو باقی بماند »

اگر رنگ روی قلم مو باقی بماند، به سادگی قلم را خواهد پوساند. با ماندن رنگ روی قلم مو، موهای قلم مو حالت اولیه خودشان را از دست خواهند داد و برای کار مجدد با قلم مو لازم است که حسابی قلم مو را نرم کنید که این موضوع حسابی به قلم مو آسیب خواهد زد و از عمر قلم مو خواهد کاست.

در ادامه به سراغ بررسی نحوه پاک کردن رنگ از قلمو بر اساس رنگ های مختلف خواهیم رفت:

شستن قلمو اکریلیک و قلمو گواش

همانطور که میدانید این 2 رنگ بر پایه آب هستند و برای شستشوی رنگهای بر پایه آب مانند مانند رنگ های اکریلیک، گواش و همچنین آبرنگ می توان به سادگی از آب و سایر مواد شوینده معمولی استفاده کرد.

شستن قلمو اکریلیک و قلمو گواش
قلمو اکریلیک و گواش به راختی با آب شسته می شوند.

البته باید توجه داشته باشید که رنگهای اکریلیک در صورتی به راحتی شسته می شوند که هنوز بر روی قلم مو خشک نشده باشند. در واقع اگر کار با آنها به تازگی تمام شده باشد،  تنها با آب هم می توان تمام رنگ های باقی مانده روی قلم مو را نیز تمیز کرد.

بعضی اوقات نیز ممکن است برای تمیز شدن کامل قلم و شستن تمام رنگ های باقی مانده به شوینده نیز احتیاج پیدا کنید.

شستن قلمو رنگ روغن

انواع قلمو رنگ روغن بیش از همه نیاز به محافظت و دقت در نگهداری دارند. روش های مختلفی برای شستشوی قلمو رنگ روغن مطرح می شود. در اینجا به سوال چگونه رنگ روغن را از روی قلمو پاک کنیم پاسخ خواهیم داد..

شستشوی قلمو رنگ روغن با تینر

سریع ترین و راحت ترین راه تمیز کردن قلمو رنگ روغن استفاده از تینر است. تینر به راحتی و با سرعت بسیار بالایی کار شما را راه می اندازد. در این بین هستند کسانی که نسبت به بوی تینر حساسیت دارند و استفاده از آن را در بین گزینه هایشان قرار نمی دهند.

به همین دلیل راه کامل و دلچسبی نیست. از طرفی استفاده از تینر برای شستن قلم مو در دراز مدت اثرات مطلوبی روی موهای قلموی شما نخواهد داشت. تینر به مانند یک حلال قوی عمل میکند که علاوه بر شستشوی رنگ، روی چسب قلم مو و همچنین موهای آن تاثیر منفی خواهد گذاشت و باعث خراب شدن قلمو خواهد شد..

از سمت دیگر تینر یک محلول بدبو و مضر برای سلامتی انسان است و بسیار هم اشتعال پذیر است که استفاده از آن را خطرناک میکند.

پاک کردن رنگ روغن از روی قلمو با حلال تینر
بهتر است از تینر بصورت مداوم برای پاک کردن قلمو استفاده نکنید!

در ادامه روش پاک کردن رنگ از قلمو با تینر را مرحله به مرحله بررسی خواهیم کرد.

مراحل پاک کردن قلمو با تینر

قبل از شروع فراموش نکنید که برای پاک کردن قلمو رنگ روغن با تینر بهتر است که حتماً از دستکش استفاده کنید. چرا که تینر می تواند به پوست شما آسیب بزند. اگر به بوی تینر حساسیت دارید و یا از بیماری های تنفسی رنج می برید، بهتر است از ماسک هم استفاده کنید.

مراحل شستن قلم مو با تینر به این صورت هستند:

برای شروع باید قلمو را با یک دستمال نخی یا دستمال کاغذی بزرگ کاملاً پاک کنید.

چگونه قلمو رنگ روغن را تمیز کنیم؟

در ادامه باید تینر را درون یک ظرف مناسب بریزید. حالا بهتر است قلمو را در ظرف تینر تا حد ممکن تکان دهید تا رنگ اضافی خارج شود.

حال باید قلم مو را به آرامی به کف ظرف فشار دهید. توجه داشته باشید که برای این کار ظرف شما باید تحمل فشار را داشته باشد. برای مثال ممکن است ظرف شیشه ای با این کار آسیب ببیند و شما را به دردسر بیاندازد. بعد از فشار دادن قلم مو به آرامی آن را رها کنید تا رنگ های درون قلم به واسطه خم و راست شدن موها، از بطن قلم مو خارج شوند.

رنگ روی موهای قلمو را کاملا خارج کنید!

نکته مهم: اجازه ندهید تینر روی قلم مو باقی بماند، چرا که قلم مو را از بین خواهد برد. به همین دلیل پس از اینکه کاملا رنگ ها را با تینر از قلم مو پاک کردید، بهتر است قلم مو را با آب خالی و یا ترجیحاً با آب و صابون بشویید. برای بهتر شدن نتیجه می توانید شستشو با آب و صابون را چند بار تکرار کنید.

شستن قلمو با آب و صابون
قلمو را با آب و صابون بشورید!

در مرحله آخر نیز باید حتماً قلم مو را روی یک پارچه قرار دهید تا خشک شود.

تمیز کردن قلمو خشک شده
برای خشک کردن قلمو شسته شده آن را به حالت افقی روی پارچه ای قرار دهید

دقت کنید خم و راست کردن قلمو در تینر  را بیش از حد طولانی و محکم نکنید. چرا که همان طور که در آغاز گفتیم این ماده برای موهای قلمو و چسب انتهایی قلم مو بسیار مضر است.

باید توجه داشته باشید که قلم موی معمولی با موی مصنوعی ساخته می‌شود و موی مصنوعی از مواد پلاستیکی ساخته می شود. این مواد پلاستیکی یک نقطه ضعف اساسی دارند که آن هم قابلیت حل شدن و تاثیرپذیری از محلول های نفتی است که تینر نیز از همین محلول های نفتی است.  شستشوی قلمو به صورت مداوم با تینر، تاثیر منفی زیادی روی قلمو میگذارد و  بعد از مدتی کیفیت قلم مو از بین می رود. به همین دلیل بهتر است که  ترجیحا پاک کردن قلمو با تینر یک یا  نهایتا 2 دقیقه باشد.

چگونه قلمو خشک شده را نرم کنیم؟

گاهی اوقات پیش آمده که که به دلیل فراموشی یا غیره، مجبور شویم پس از خشک شدن رنگ روغن روی قلم، اقدام به پاکسازی آن کنیم. روش نگهداری از قلم مو را بیان کردیم و حال نوبت شستن قلمو خشک شده است. از روشهای بسیار جالب و کاربردی برای شستن قلم موی رنگ روغن، استفاده از سرکه است. البته این روش بیشتر مناسب قلمو هایی است که رنگ در آنها باقی مانده و خشک شده است.

برای این که با سرکه، قلمو خشک شده را نرم و تمیز کنید باید آن را مدت زمان نسبتا زیادی در سرکه قرار دهید. می توانید برای این کار از یک لیوان استفاده کنید. توجه داشته باشید که لازم نیست تمام قلم مو را در سرکه غوطه ور کنید. کافیست که سرکه فقط موهای قلم مو را در بر بگیرد. شما می تونید قلم مو را تا 24 ساعت درون سرکه قرار دهید. توجه داشته باشید که هر وقت موی سر قلمو به راحتی خم شد می توانید آن را از سرکه خارج کنید.

پاک کردن و شستن قلم مو با سرکه
قلمو خشک شده را به مدت چند ساعت در سرکه قرار دهید.

البته به جای این کار که کمی زمان بر است، می توانید قلم مو را در یک ظرف فلزی با سرکه بجوشانید. این کار هم نباید بیشتر از 10 دقیقه طول بکشد. سپس باید صبر کنید قلم مو سرد شود و مراحل بعدی را انجام دهید.

تمیز و نرم کردن قلمو خشک شده با جوشاندن در سرکه
قلمو خشک شده را 10 دقیقه در سرکه بچوشانید.

بعد از این که قلم رو را – چه در روش غوطه وری کردن و چه در روش جوشاندن – از درون سرکه خارج کردید باید آن را با آب شستشو دهید تا سرکه از آن به صورت کامل خارج شود. برای بهتر شستن قلمو می توانید از مایع ظرفشویی یا صابون بهم در کنار آب استفاده کنید.

بعد از چند بار شستشو و تمیز شدن قلم باید آب قلمو را به صورت کامل بگیرید و از تمیز بودن و نرم بودن آن اطمینان حاصل نمایید. در صورت باقی ماندن رنگ و یا خشک بودن بهتر است شستشو را دوباره تکرار کنید، اما در صورتی که قلم مو تمیز شده بود باید آن را در جایی قرار دهید تا خشک شود. 

توجه داشته باشید که برای خشک شدن نباید قلم مو را به صورت وارونه در ظرف قرار دهید. لازم به ذکر است که استفاده از لوسیون بدن و نرم کننده مو هم میتواند به نرمی و بازگشت سریع لطافت به قلم مو کمک بسیار زیادی بکند. اگر این روش را درست انجام دهید لطافت و نرمی قلم مو شبیه به روزی می شود که آن را از مغازه خریداری کردید.

حالا نوبت به این رسیده که شما را با بهترین روش شستن قلم مو آشنا کنیم:

شستشو قلموی رنگ روغن با مایع ظرفشویی 

در انتها به این سوال اساسی میرسیم که بهترین روش برای شست‌ و شوی قلم موی رنگ روغن کدام است؟ تجربه نقاشان حرفه ای و قدیمی شستشوی قلم مو با مایع ظرفشویی را پیشنهاد می دهد، چرا که با این روش عمر قلم مو تا بالاترین حد ممکن افزایش می یابد و قلم مو نیز بهتر و سالم تر باقی می ماند.

برای استفاده از مایع ظرفشوی برای شستن قلمو، باید در ابتدا قلمو را را با یک دستمال نخی یا چند دستمال کاغذی حسابی تمیز کنید، به گونه ای که حداکثر میزان رنگ ممکن از آن خارج شود. تاکید می کنیم که باید سعی کنید در این مرحله باید تمامی حجم رنگی که روی قلم مو مانده است را بگیرید.  این کار باعث می شود تا برای مراحل بعدی کار به مراتب ساده تر و راحت تری را داشته باشید. در مصرف دستمال کاغذی به هیچ عنوان خسیسی نکنید و اگر لازم بود قلم مو را چند بار با دستمال تمیز کنید.

چگونه قلمو رنگ روغن را تمیز کنیم؟

میتوانید در این مرحله از یک ظرف کوچک قلم شویی همراه با تینر استفاده کنید و به مدت خیلی کم قلمو را در آن هم بزنید.  و بعد از آن دوباره با دستمال یا کاغذ آن را تمیز کنید. در مواقعی که رنگ به قلمو مدت زمان بیشتری مانده و تا حدی خشک شده است این کار ضرورت می یابد.

در ادامه باید از یک لیوان متناسب با اندازه قلم مو و مقداری مایع ظرفشویی استفاده برای تمیز کردن قلمو استفاده کنید. لیوان را با آب و مایع پر کنید و قلم مو را به آرامی به کف لیوان بکشید تا با فشار آمدن به موهای قلم مو، رنگ اضافی خارج شود. باید به این نکته توجه کنید که موهای قلم با فشار اضافه شکسته نشود و به قلم مو آسیبی وارد نشود. باید این کار را ادامه دهید و اجازه دهید تا رنگ های اضافی که به خورد موهای قلم مو رفته خارج شوند. با ادامه این روند آب تبدیل به کف می شود که این کف به خروج رنگ از بطن موهای قلم کمک می کند.

میتوانید برای بهتر مشخص شدن خروج رنگ این کار را در کف دست خودتان نیز انجام دهید تا کاملا رنگ خارج شده از قلموی رنگ روغن را مشاهده کنید. این کار را باید تا جایی ادامه دهید که تمام رنگ ها از درون قلم خارج شوند.

شستن قلمو با مایع شوینده

حالا باید قلمو را زیر شیر آب بگیرید که کاملاً مواد شوینده از آن خارج شود. حالا با دست به آرامی آب باقیمانده در قلم مو را بگیرید. این کار را باید بسیار آرام انجام دهید تا موهای قلم آسیب نبینند و کنده نشوند. 

شاید فکر کنید که استفاده از آب جوش در این مرحله به تمیزی بیشتر قلم کمک خواهد کرد، اما هیچ موقع نباید از آب جوش یا آب داغ برای شستن قلم مو استفاده کنید، چرا که  آب جوش برای موهای قلم مو و مواد سازنده آن بسیار مضر است و آسیب زیادی به قلم مو وارد می کند.

همچنین آبجوش قسمت بست قلمو که به دسته چوبی و موهای قلمو چسبیده مضر است.  آب جوش به طرز بسیار بدی چسب داخل بست قلم را ضعیف می کند و تکرار استفاده از آن بست را نابود خواهد کرد. با استفاده مداوم از آن برای شستن قلمو پس از مدتی قلم مو دچار لقی شدید می شود با کمی فشار کاملاً جدا می شود.

در مرحله آخر شستن قلمو، آب آن را از طریق تکان دادن و استفاده از یک دستمال تمیز به صورت کامل بگیرید. دستمال کاغذی به کمک قدرت جذب بالای خودش می تواند در این مرحله بسیار کارساز باشد. در انتها به آرامی با انگشتانتان موهای قلمو را به طور صحیح شکل دهید.

همان طور که قبلا نیز گفتیم باید در انتها قلم موها را در یک جای مناسب به طور خوابیده قرار دهید تا کاملا خشک شوند. ایده آل ترین حالت بهتر است قلمو لبه ی میز گذاشته شود و موی قلم روی جایی نباشد. هیچ وقت قلم مو را ایستاده قرار ندهید، چرا که موهای آن در حین خشک شدن حالت اولیه خودشان را از دست می دهند.

یک نکته بسیار مهم دیگر این است که باید تا قبل از خشک شدن رنگ روغن روی قلم مو اقدام به شستشوی قلم موی رنگ روغن کنیم. چنانچه قلم موها را بلافاصله پس از استفاده و قبل از خشک شدن رنگ روی آنها وارد مرحله شستشو کنید، به احتمال فراوان دیگر نیازی به تینر هم نخواهید داشت. در ادامه راهکاری بسیار عالی که تکمیل کننده ی کار شستن قلمو است را به شما معرفی می کنیم.

شستشو و نرم کردن قلم موی رنگ روغن به کمک مایع نرم کننده

اگر  دوست دارید که بعد از شستشن قلمو، موهای آن بسیار نرم و لطیف شوند می توانید مقداری مایع نرم کننده را با مقداری آب ترکیب کنید و قلم مو را به آرامی در آن شست و شو دهید.

پاک کردن رنگ از روی قلمو با نرم کننده
از نرم کننده برای شستشوی قلمو استفاده کنید!

این مایع می تواند مکمل مایع ظرفشویی و صابون بشود و کار شستن قلمو را برای شما به نتیجه ای بسیار عالی برساند.

جمع بندی

قلم موهای رنگ روغن شما نیاز به مراقبت و شستشو دارند. برای این که بتوانید به صورت مداوم و به مدت طولانی از آنها استفاده کنید باید رسیدگی به آنها را بسیار جدی بگیرید.

در این مقاله سعی کردیم تا بهترین راهها نگهداری از قلم موها و هم چنین نکات و ترفندهای شستشو قلمو را به شما بیاموزیم تا بتوانید به بهترین شکل از همه قلم موهای خودتان استفاده کنید. فراموش نکنید که این روش ها برای همه قلم موها جواب خواهد داد و صرفا مخصوص نوع خاصی از قلم موها نیست. 

در انتها امیدواریم که از مقاله شستن قلمو خوشتان آمده باشد و استفاده‌ی لازم را از آن برده باشید. با بهترین آرزوها برای شما، خدانگهدار.

مریم منصوری آرزوی بهترین ها را برای دوستداران هنر دارد…

مریم منصوری نقاش، بیش از 20 سال تجربه خود در خلق آثار هنری و پرورش هنرمندان را در وبسایت مریم منصوری با شما هنردوستان عزیز به اشتراک می گذارد. 

در بخش وبلاگ، می توانید در مورد انواع سبک های نقاشی، ابزارهای نقاشی و نقاشان معروف جهان اطلاعاتی جذاب پیدا کنید! 

همچنین می توانید کلیه آثار هنری ایشان را در بخش آثار هنری مشاهده کنید. 

اگر اهل نقاشی هستید و به دنبال آموزش های تصویری هستید، اینستاگرام مریم منصوری را از دست ندهید. 

اشتراک گذاری

3 Responses

  1. بسیار زیبا و آموزنده، سپاس از راهنمایی خوبتون، پاینده باشید 💐🙏🏼🖌️🎨

  2. عالی بود ممنونم همیشه با این موضوع مشکل داشتم و بارها قلمو هام و مجبور شدم دور بندازم حتما به راه کار هایی که اشاره کردید عمل خواهم کرد متشکرم از شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *